Vigiles

Vigiles (letterlijk 'wakers', naam van de brandweer te Rome. Tegen het einde van de republiek bezat Rome nog geen eigenlijke brandweer. Deze werd pas door Augustus na de brand van 23 vC opgericht en bestond uit 600 slaven onder bevel van de aediles. In 7 vC, toen Rome ingedeeld werd in 14 regiones en 265 vici (vicus), kregen de vicomagistri de leiding.

Een nieuwe zware brand in 6 nC bracht Augustus ertoe een blijvende, uitgebreide organisatie voor de brandbestrijding in het leven te roepen. Hij vormde uit vrijgelatenen een corps van 7000 v. verdeeld over zeven cohortes, die elk weer zeven centuriae omvatten onder bevel van een tribunus. De algemene leiding berustte bij een direct door de keizer benoemde praefectus vigilum. Deze was een eques. Traianus voegde aan hem als assistent een onder refect toe. Bovendien breidde hij zijn oorspronkelijke bevoegdheden uit met een beperkte jurisdictie in zaken van brandstichting en diefstal. In de 3e eeuw nC werd de functie veelal door bekwame juristen bezet. Elke cohors vigilum had de zorg voor twee regiones. Na eerst in particuliere huizen ingekwartierd te zijn geweest, werden de v. ondergebracht in kazernes (stationes en excubitoria), waarvan er één in elke regio lag. In noodgevallen werden zij ook wel voor politietaken ingezet, zoals in 31 nC bij de arrestatie van Seianus, toen de praetorianen onbetrouwbaar waren, of in het vierkeizerjaar 69. In zulke gevallen ressorteerden zij met hun prefect onder de praefectus urbi.


Lit. R. Cagnat (C. Daremberg/E. Saglio, Dictionnaire des antiquités grecques et romaines 5, 867-869). - P.K. Baillie Reynolds, The Vigiles of Imperial Rome (Oxford 1926). [A.J. Janssen]

Register