Lapis niger

Lapis niger midden onder, rostra rechts boven, rechts nog deel van boog van Septimius Severus.

Lapis niger ('zwarte steen'), zwartmarmeren vloer die ten tijde van Caesar werd aangebracht op het Forum Romanum tussen Rostra en Curia, op de plaats waar zich volgens de traditie het graf van Romulus bevond.

De l.n. werd in 1899 teruggevonden; eronder ontdekte men onder meer een stuk van een vierkante pilaar en daarop de oudst bekende uit Rome stammende latijnse inscriptie (6e eeuw vC; CIL 6, 36840). De fragmentarische tekst heeft men nog niet op bevredigende wijze kunnen verklaren.

   

QVOI HON ... / ... SAKROD ES || ED SORD ... / ... OKA FHAS /
RECEI IO ... / ... EVAM  / QVOS RE ... || ... M KALATO / REM HAB .../
... IOD IOVXMEN / TA KAPIAD OTAV ... || ... M ITER PE ... / ...M QVOI HA /
VELOD  NEQV ... / ... IOD IOVESTOD || LOVQVIOD QV ...

Qui hunc (locum violaverit manibus) sacer esto sordes ... loca fas
regi ... divam  quos ... calatorem ... 
iumenta capiat ut ... iter per ... cui ..
neque ... iusta licitatione ...