Aristeas (Ἀριστέας), vermeende auteur van de brief van A. aan
Philocrates, zijn broer. Hij geeft zich uit voor een
officier van de lijfwacht van Ptolemaeus II Philadelphus
en verhaalt hoe hij door de koning naar de
hogepriester Eleazar te Jeruzalem gezonden werd
om een exemplaar van de
pentateuch en 72 vertalers
(6 uit elke stam) te halen. Dezen vertaalden de
hebreeuwse tekst in het grieks in 72 dagen op het
eiland Pharus, bij Alexandrië, en de joodse gemeente
van de hoofdstad aanvaardde hun vertaling
(Septuagint). In
dit verhaal zijn allerlei digressies ingelast, o.a. over
de diepere geestelijke betekenis van de joodse spijswetten,
tafelgesprekken van de koning over religieuze
en zedelijke kwesties. De brief is een mystificatie,
ca. 140 vC, volgens anderen in de 1e eeuw nC vervaardigd.
Lit. R. Tramontano, La lettera di Aristea a Filocrate (Napels
1931). H. G. Meecham, The Letter of Aristeas (Manchester
1935). M. Hadas, Aristeas to Philocrates (New York 1951;
vgl. BiOr 8, 1951, 238v). B. H. Stricker, De Brief van Aristeas,
(Verh. Kon. Ned. Acad., Afd. Lett., N.R. 62, 4;
Amsterdam 1956). G. Zuntz, Aristeas Studies (J. Sem. St. 4,
1959, 21-36; 109-126). A. Pelletier, Lettre d'Aristée à Philocrate
(Paris 1962; kritische uitgave en vertaling). [Vergote]