Oxus (Ὦξος of Ὄξος), in de oudheid naam van de
tegenwoordige Amoe Darja, een grote rivier die
ontspringt op de hoogvlakte van Pamir (Tadzjikistan),
in westelijke en noordwestelijke richting
stroomt en met een grote delta in het Aral-meer (lacus Oxianus)
uitmondt; de totale lengte bedraagt ca. 2540 km.
De O. was de voornaamste rivier van het antieke
Bactrië. Vóór Alexander de Grote, die op zijn
grote aziatische expeditie de O. overstak, werd zij
dikwijls verward met de Araxes. Resten van een
door Alexander aan de O. gestichte stad zijn onlangs
gevonden te Aï Khanoum; blijkens inscripties
was het religieuze leven in de stad sterk op Delphi
georiënteerd.
Lit. A. Herrmann (PRE 18, 2006-2017). J. O. Thomson, History
of Ancient Geography (Cambridge 1948 = New York
1965) 126-128. L. Robert, De Delphes à PO. Inscriptions grecques
nouvelles de la Bactriane (Comptes rendus de l'Académie
des Inscriptions et Belles-Lettres 1968, 416-457). [Pleket]